chaos

Het is een absolute, niet meer te controleren chaos in mijn hoofd. Er moet zoveel worden voorbereid, zoveel geproduceerd, dat ik bijna niet meer weet waar ik beginnen moet. Ik kan jullie niet precies verklappen waar al die voorbereidingen toe dienen, want dan kijkt er straks niemand meer naar het Journaal en luistert er niemand meer naar het Radio 1 Journaal. Maar toch een tipje van de sluier. De komende weken moet ik een zomercolumn maken voor tv, een driedaagse reis naar Bosnië produceren en het materiaal daarvan verwerken tot een tv-reportage en twee radioreportages, ik bereid een serie reportages in drie verschillende landen voor voor een zomerserie op de radio en die moeten ook worden opgenomen en gemonteerd, Maxime Verhagen komt op bezoek en daar komt een voorbereidende reportage van en een verslag van het bezoek zelf. Bovendien is mijn vaste cameraman Sale bezig met andere klussen en moet ik dus een ander vinden. Ik ga maar even een dutje doen.

referring url

Het is interessant om te zien hoe bezoekers soms via Google of andere zoekmachines op het Belgradoblog terecht komen. Mensen die me kennen of mijn naam wel eens gehoord hebben, zoeken natuurlijk gewoon op die naam, degenen die wel eens van het blog hebben gehoord, zoeken op Belgradoblog of iets soortgelijks. Mensen die op zoek zijn naar informatie over de regio zoeken op Belgrado, Balkan, Servië of een van de andere landen in het gebied. Tot zover niks bijzonders, maar soms zitten er opmerkelijke zoektermen tussen. Ik heb een selectie gemaakt, kijk maar eens:

http://www.bing.com/images/search?q=boys+kissing&form=QBIR
http://www.google.com/search?q=hondenkleren&rls=com.microsoft:nl:IE-...
http://www.google.nl/search?hl=nl&q=rakijabar&meta=
http://www.google.be/search?q=servische+bonen&hl=nl&start=20&sa=N
http://www.google.nl/search?hl=nl&q=nazi+joegoslavie+&btnG=Zoeken&me...
http://www.google.nl/search?hl=nl&q=balkan+homoseksualiteit&btnG=Zoe...
http://www.google.be/search?hl=nl&q=+oude+vrouwen&btnG=Zoeken&meta=
http://www.bing.com/images/search?q=taart+roken+gestopt&form=QBIR
http://www.google.nl/search?q=zelfmoord,brug,muziek&hl=nl&start=10&s...
http://www.google.nl/search?hl=nl&q=hoe+krijg+je+verblijfsvergunning...
http://startgoogle.startpagina.nl/?q=poedel+plaatjes&start=0&source=...

Zo zie je maar, het Belgradoblog is van alle markten thuis: zoenende jongens, hondenkleren, Servische bonen, Joegoslavische nazi's, Balkanhomoseksuelen, oude vrouwen, taarten die gestopt zijn met roken, muzikale zelfmoord op een brug, verblijfsvergunningen en plaatjes van poedels. En dan heb de schunnige nog maar weggelaten, want je wilt niet weten hoeveel hits je krijgt als je het woord kut eens een keer gebruikt (herinner je de discussie over Servische scheldwoorden).
Nu we het er toch over hebben... Van een aantal van jullie weet ik het, maar ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe jullie ooit op het Belgradoblog terecht zijn gekomen.

cantharellen

Uien, kakelverse zongerijpte tomaten, selderie en... cantharellen. Daar gaan we vanvond maar eens een lekker prutje van koken. Het is een genot om nu over de markt te lopen. De zomer geurt je tegemoet met al dat vers. Bergen groenten, fruit en kruiden, zo van land of boom; meloenen, frambozen, nog lekkere jonge aardappels, paprika's, perziken, basilicum, rozemarijn, abrikozen, alles om je vingers bij af te likken. Voor mij geen groenten- en fruitafdeling van de Albert Heijn, maar gewoon elke naar Bajloni om daar voor een appel en een ei al dat lekkers te kopen.

Zo ziet dat prutje eruit:

Gekookste rijst erbij en klaar.

VOERTUIGENSERIE

Ik was haar al bijna vergeten: de voertuigenserie. Totdat ik bovenstaand vehikel vanmiddag voor de deur zag staan. Hij stond daar ineens. Gisteren was-ie er nog niet. Lekke banden en niet bepaald in goede staat, kennelijk gedumpt door iemand die er geen raad mee wist. Misschien ligt er wel een lijk in. Ik heb niet naar het merk gekeken, maar het komt me voor als een stokoude Ford Transit.

zondvloed

Vandaag maar eens een luchtiger (nou ja, luchtig; nogal nat eigenlijk...) onderwerp ter afwisseling van de bijzonder interessante, maar wel een beetje zware discussies. We moeten per slot van rekening uitkijken dat we het Belgradoblog al te serieus gaan nemen. Goed, Aleksandra en ik zaten eerder vandaag in de auto, op weg naar Grocka en Smederevo, omdat we hadden gehoord dat in die streek mooie vinkendice op mooie locaties te vinden zijn. We waren de stad nog niet uit, of er brak een enorm onweer los, een wolkbreuk van jewelste, een zondvloed van haast bijbelse proporties. Verder rijden was onmogelijk, vandaar dat we vanuit de auto maar een serie foto's hebben gemaakt. Zo zag het er rond een uur of half twee uit in Belgrado:

antwoord

Voor degenen die het gemist hebben: er is een flinke discussie gevoerd over een Ikon-uitzending over voormalig Joegoslavië. Een van de deelnemers daaraan opperde om de makers van het programma om een reactie te vragen. Dat heb ik gedaan en ik heb er ook antwoord op gekregen. En hoewel ik liever een ander antwoord had gehad, vind ik het toch van goed fatsoen getuigen dat eindredacteur Bert Visser een mailtje heeft teruggestuurd. Hieronder de mailwisseling:

Geachte heer/mevrouw,

Een gekke vraag uit Belgrado. Als NOS-correspondent op de Balkan maak ik een bescheiden weblogje over mijn werk. Dat gaat soms over persoonlijke zaken, soms over wat bredere onderwerpen. Gisteren heb ik een post geschreven over de Grenzen van Europa aflevering over de Balkan. Trouwe lezers van het Belgradoblog (http://belgradeblogger.blogspot.com/), allemaal mensen die geïnteresseerd zijn in de regio, reageren daar van harte op. De kritiek is niet mals. Een van de lezers vroeg zich af of het mogelijk zou zijn om Paul Rosenmöller (of volgens mij beter: samensteller Hans Hermans) te laten reageren op de kritiek en uit te laten leggen waarom de uitzending is gemaakt zoals die is gemaakt. Dat leek mij een goed idee, dus hierbij dat verzoek.

Met vriendelijke groet,

David Jan Godfroid

Beste David Jan,

We hebben besloten niet op je verzoek in te gaan, ook al vonden we je vraag helemaal niet gek. Je hebt in je weblog onze uitzending van kritisch commentaar voorzien. Dat is natuurlijk uitstekend, we zullen je kritiek ter harte nemen. Maar om daar nou zelf weer op te reageren, daar zien we niet veel in. De discussie krijgt dan iets eindeloos. Het maakt namelijk nogal uit of je de situatie bekijkt door een Servische bril, een Albanees Kosovaarse-, of een Westers/Europese bril. Als De Volkskrant een kritische recensie schrijft dan sturen we ook niet meteen een ingezonden brief. Kijkers die bij ons reageren krijgen overigens natuurlijk wel antwoord.

Vriendelijke groeten,

Bert Visser

Eindredacteur IKON TV

Beste Bert,

In ieder geval hartelijk dank voor je reactie. Even ter verduidelijking: anders dan enkele bezoekers van het Belgradoblog vond ik de uitzending niet anti-Servisch, ik vond haar niet compleet en tamelijk onevenwichtig. Dat zal ongetwijfeld komen doordat ik in Servië woon en daardoor misschien geneigd ben de conflicten in de jaren negentig ook eens door een Servische bril te zien. Het zij zo. Hulde overigens wel voor het feit dat jullie eigenwijs genoeg zijn om in weerwil van de algemen trend ruim aandacht te besteden aan dat grote buitenland.

Groeten,

David Jan

minister

Hè hè, eindelijk is het zover. Minister Verhagen van buitenlandse zaken komt op bezoek. Op 21 juli zal hij een dagje in Belgrado zijn en in ieder geval besprekingen voeren met zijn Servische collega Vuk Jeremić. Al maanden zeurt de Servische regering erover. Hij komt echt, hij komt snel, hij komt nog dit jaar, hij komt in ieder geval... Ik heb het geloof ik wel vijftig keer gehoord, maar nu komt Verhagen dus. Ongelogen, bevestigd door het Nederlandse ministerie van buitenlandse zaken.
De Serviërs willen Verhagen eigenlijk laten zien dat Servië er echt alles aan doet om "volledig" met het Joegoslavië-tribunaal samen te werken. Verhagen heeft echter al verschillende keren gezegd dat dat oordeel helemaal niet aan hem is, maar aan de hoofdaanklager bij het tribunaal, Serge Brammertz. In Politika van vandaag gooit Jeremić het over een andere boeg. Hij wil Nederland er nu vooral van overtuigen dat er een aantal overeenkomsten tussen de EU en Servië wordt ontdooid en dan gaat het om het Stabilisatie- en Associatieverdrag en een interimakkoord, beide vorig jaar ondertekend om de pro-Europese coalitie van Boris Tadić in het zadel te helpen, maar nog niet bekrachtigd door het Nederlandse parlement. Dat zal ook niet gebeuren, zolang Mladić niet in Scheveningen zit.
De Servische minister wil in de krant niet vooruitlopen op de uitkomst van de besprekingen. "Vooralsnog zijn er geen tekenen die er op wijzen dat het Nederlandse standpunt kan worden veranderd," zegt hij somber en daar heeft hij hoogstwaarschijnlijk gelijk in. De twee bewindslieden zullen elkaar ferm de hand schudden en vriendelijk naar de camera's glimlachen. En ze drinken een glas, ze doen een plas en verder blijft alles zoals het was. Denk ik.

woede

Een bericht uit Nederland dan maar. De Servische gemeenschap in Rotterdam en omstreken is woedend. Het gaat om een schoolboek voor de Nederlandse taal: Nieuw Nederlands, uitgegeven door Noordhoff. Een boek waarin het accent volgens de site van de uitgever ligt op "de uitdaging, diepgang en vooruitgang: de kritische succesfactoren voor havo- en vwo-leerlingen".
Eén van de hoofdstukjes tekstverklaren komt uit het boekje Gebrandmerkt van ene Alice Mead. De inleiding luidt als volgt: "Servische soldaten hebben Kosovo bezet. De ik-persoon, Adem, is Albanees. Bij de soldaten is ook een vriend, met wie Adem vaak voetbalde: Gregor. Fatmira is de zus van Adem." En dan volgt het verhaaltje, dat ik in zijn geheel overneem.

'Hé jongen, wacht eens!' zei een van hen. Ik bleef staan. Ze kwamen naar me toe. Zou Gregor me durven helpen? Ik keek even op naar zijn gezicht, maar hij keek niet naar me. Op zijn gezicht lag ook geen enkele uitdrukking. De twee anderen lachten.

'Kijk eens aan, onze kleine voetbalkampioen!' Ik bloosde en keek naar de grond.

'Sinds wanneer spelen er Albanezen mee in het Joegoslavisch elftal?' Ze lachten allemaal om de slimme opmerking. Gregor ook.

'Hé! Ik vroeg je wat. Sinds wanneer!' zei de lange.

'Nog nooit,' zei ik zacht. 'Zo kampioen, waar is je broer?' vroeg de lange. Mijn broer? Ik begreep het niet meteen. 'Je hebt me gehoord. Waar is hij?' De soldaat gaf me een harde duw. Ik wankelde naar achter. 'Besim is mijn neef,' zei ik, 'niet mijn broer.' 'Het kan me geen donder schelen wat hij van je is. Ik wil weten waar hij is.'

Hij hield de loop van zijn geweer onder mijn kin en tilde mijn hoofd op, zodat ik hem moest aankijken. Tot mijn schande was ik uit angst begonnen te huilen. Ik keek weer even naar Gregor. 'Je hoeft hem niet aan te kijken, idioot. Hij is je vriend niet meer. Dat zul je wel merken. Nou, waar is hij?'

'Ik weet het niet!' riep ik uit.

'Natuurlijk wel. We hebben soldaten nodig om Joegoslavië bij elkaar te houden voor de Serviërs. We straffen iedereen die Groot-Servië in gevaar brengt.'

Hij duwde de loop van zijn geweer in de zachte plek onder mijn adamsappel, en ik viel op de grond. Daarna stapte hij met zijn soldatenlaars op de vingers van mijn recherhand. 'Ik weet het niet! Ik weet het echt niet!' riep ik.

'Wat is dat?' vroeg hij.

Toen ik viel was het leren koord met het fluwelen zakje boven de rand van mijn T-shirt uitgekomen. De soldaat bukte zich en trok het los. Hij scheurde het zakje open. 'Een liefdesgedicht. Wat aandoenlijk.' Hij verkreukelde het gedicht en gooide het op de grond. Ik was blij dat hij geen Albanees kon lezen. 'Misschien weet je niet waar je broer is, maar wij vinden dat je een herrieschopper bent. We zullen je een lesje leren omdat je in onze kamer bent geweest. Je bent natuurlijk een spion van de Alliantie. Slim van ze om een kind te sturen.' 'Nee!' gilde ik. 'Dat ben ik niet!' Nu is het zover, dacht ik. Ze gaan me doodschieten. Ik ga dood hier midden op de weg, net als Fatmira. De mensen zullen mijn lijk naar huis dragen en mijn ouders worden gek van verdriet. De andere soldaat pakt zijn zakmes te voorschijn en sneed mijn shirt van boven tot onder open. Gregor wendde zich af om het niet te hoeven zien. Ze maakten grappen dat ze gingen castreren.

Plotseling draaide Gregor zich met een ruk om. 'Hou jullie mond, smeerlappen!' schreeuwde hij. Op dat moment sprong ik overeind en probeerde weg te rennen, maar de lange greep mijn benen vast en gooide me op de grond. Ik snikte en sloeg onbeheerst om me heen. Ze gingen op mijn armen staan. 'Weet je wat een Servisch kruis is?' vroegen ze. De kleine solaat bukte zich en begin in mijn borst te snijden. Hij tekende een groot orthodox kruis met een cyrillische s op alle hoeken. Dat was een symbool voor 'Alleen eenheid kan de Serviërs redden''. (...)

Ik was voor mijn leven gebrandmerkt.

Het is nogal een krom verhaaltje. Bijvoorbeeld: als Adem een kind is, dan moet Gregor, met wie hij immers altijd voetbalde, dat ook zijn. Hij kan dus helemaal geen soldaat zijn. Of wilde de schrijfster zeggen dat het 'Joegoslavische' leger ook al kinderen ronselde? Maar dat is niet waar de Neder-Serviërs boos over zijn.

Wat ze wel steekt, ligt nogal voor de hand. Kinderen van een jaar of veertien leren kennelijk op Nederlandse scholen dat Serviërs: 1. agressief en wreed zijn en zelfs gewelddadig tegen kinderen 2. streven naar Groot-Servië. Ze leren ook dat Albanezen onschuldige slachtoffers zijn. Geen fraai beeld.

Ik weet niet in welk kader dit verhaaltje in het boek is geplaatst. Het kan zijn dat het staat in een hoofdstuk over oorlogspropaganda of zo en dat de kinderen moeten leren door opzichtige cliché's heen te kijken. Dan zou er niet zoveel aan de hand zijn. Maar de vragen bij het stukje duiden daar niet op. Ik denk dat het gewoon het zoveelste voorbeeld is van hokjesdenken, van ongenuanceerd en gemakkelijk geblaat, waarbij het ene schaap het andere namekkert. De boze Serviërs willen dat deze tekst uit Nieuw Nederlands verdwijnt en ik kan het alleen maar van harte met ze eens zijn. Geen diepgang en vooruitgang wat mij betreft, maar oppervlakkigheid en regressie.

vrij

Het was te verwachten: een rechtbank in Bulgarije heeft vastgesteld dat Agim Ceku niet kan worden uitgeleverd aan Servië. De oud-leider van het UCK en voormalig premier van Kosovo, door Servië verantwoordelijk gehouden voor de marteling, ontvoering en dood van honderden Serviërs en andere niet-Albanezen tijdens de Kosovo-oorlog, mocht gisteren als vrij man het gerechtsgebouw in de grensplaats Kjustendil verlaten. Volgens het persbureau AFP is hem nog wel gevraagd om tot 3 juli in Bulgarije te blijven, want dan loopt de termijn af waarbinnen het openbaar ministerie in hoger beroep kan gaan.

Na Slovenië, Hongarije en Colombia is Bulgarije het vierde land dat geen grond ziet om Ceku voor berechting naar Servië te sturen. Wat de overwegingen van de rechtbank zijn geweest, weet ik niet. De berichten maken daar geen melding van. Volgens AFP had de oud-guerillaleider aangevoerd dat hij geen Servisch burger is en dat Servië niet om de uitlevering van buitenlandse burgers kan vragen. Dat is natuurlijk onzin. Servië kan vragen om de uitlevering van iedereen die ervan wordt verdacht misdaden op Servisch grondgebied (nu onafhankelijk of niet, in 1999 was Kosovo in ieder geval Servisch grondgebied) te hebben gepleegd.
De verdediging had een brief meegenomen van de huidige premier van Kosovo, Hashim Thaci, waarin te lezen viel dat Ceku deel uitmaakt van het Kosovaarse corps diplomatique en dat hij dus onschendbaarheid geniet. En verder zou er een verklaring zijn, waarin Unmik stelt dat Ceku onder de jurisdictie van de Verenigde Naties valt. Geen woord over de vraag of Ceku al dan niet oorlogsmisdaden heeft gepleegd.

Het zal niemand verbazen dat ik dit een teleurstellende gang van zaken vind. Ik heb het niet specifiek over deze Bulgaarse rechtbank. Misschien heeft die de beslissing genomen op juiste juridische gronden. Het teleurstellende is dat er van Albanese kant waarschijnlijk nooit iemand verantwoordelijk zal worden gehouden voor de aangetoonde misdaden tegen Serviërs en Roma tijdens de Kosovo-oorlog. De openbare aanklager bij het Joegoslavië tribunaal heeft herhaaldelijk gezegd dat er geen nieuwe aanklachten te verwachten zijn en Servië krijgt niet de kans om de daders te berechten.

rosenmöller

Paul Rosenmöller reisde voor de Ikon langs de grenzen van Europa. Een vaste bezoeker wees me op de uitzending van afgelopen zondag, die over de Balkan. Was het een goede uitzending? Nee, het was geen goede uitzending. Allereerst iets algemeens. De vraag waarom er in de jaren negentig zo bloedig is gevochten op de Balkan (de oorlog in Kroatië is overigens helemaal buiten beschouwing gelaten) is niet gesteld en daarom natuurlijk ook niet beantwoord. Nu weet ik wel dat die vraag niet volledig te beantwoorden is in de 34 minuten en 58 seconden die de uitzendig duurt, maar om hem dan maar helemaal links te laten liggen gaat wel erg ver.
Of is het zo dat we met z'n allen als vanouds impliciet wel begrijpen wat het antwoord van de makers is op de vraag wie het geweld, het bloed, de tranen hebben veroorzaakt? Het lijkt er bij nadere beschouwing wel op. In Sarajevo hadden we twee moslims aan het woord. Twee moslims die die vreselijke omsingeling hebben meegemaakt. Mensen met een verhaal, zeker, maar er verscheen geen enkele Serviër voor de camera.
In Kosovo ontmoetten we een Servische winkelier in het enige functionerende multi-etnische dorp daar. Vriendelijke man, die goede vrienden is met de al even vriendelijke Albanese leider van het dorp. Mooi, maar zeker niet maatgevend. Verder krijgen de EU-baas van Kosovo, Pieter Feith, en de Albanese burgemeester van Zuid-Mitrovica, Bajram Rexhepi, alle ruimte om het noorden van Kosovo (inclusief Noord-Mitrovica) neer te zetten als een roversnest met criminele leiders. We zien een Albanees die zijn huis in Noord-Mitrovica wil herbouwen en we zien Milan Invanović, inderdaad een Serviër van het radicaal-nationalistische soort en bepaald geen onschuldig lammetje. Hoe komt het toch dat westerse media zelden of nooit gewone Serviërs weten te vinden, mensen met hun eigen zorgen, mensen die er trots op zijn Serviër te zijn, maar zonder de agressiviteit die wij ze zo graag toedichten.
Ik heb die vraag al vaker gesteld, maar een bevredigend antwoord heb ik er nog nooit op gekregen. Ze zijn er, heus, ik kom ze dagelijks tegen.

gearresteerd, veroordeeld

We zullen eens zien of drie keer scheepsrecht is. Dit keer staat Bulgarije voor de keuze of het Agim Ceku aan Servië zal uitleveren. De voormalig vechtersbaas, ex-kapitein in het Joegoslavische en het Kroatische leger, voormalig militair leider van het UCK, ex-premier van Kosovo, oud-commandant van het koddige Kosovo Protection Corps en kopstuk van de Sociaal-Democratische Partij van Kosovo is gisteren aangehouden aan de grens tussen Macedonië en Bulgarije. De Bulgaren reageerden op een opsporingsverzoek van Interpol, dat Servië (en toen nog Montenegro) in 2002 al had ingediend. Servië verdenkt Ceku van oorlogsmisdaden tijdens en na de Kosovo-oorlog van 1999.
Twee keer eerder werd meneer opegpakt: in 2003 in Slovenië en een jaar later in Hongarije. Beide keren kwam hij na forse buitenlandse druk razendsnel weer op vrije voeten. Vorig jaar nog schopten de Colombianen hem het land uit, toen ze er achter kwamen dat Ceku werd gezocht. Volgens de Bulgaren wordt hij in ieder geval drie dagen in voorlopige hechtenis gehouden.
Kosovo vecht opsporingsbevel en arrestatie natuurlijk aan. Volgens Ceku zelf misbruikt Servië het lidmaatschap van Interpol (waarvan Kosovo geen lid is). "Ik denk dat het tijd is dat Interpol deze kwestie (die van het opsporingsbevel) serieus heroverweegt en Servië vertelt dat het welletjes is," zei hij vorige maand. Kosovo's minister van binnenlandse zaken heeft Interpol al eens geschreven dat "Servië geen jurisdictie (heeft) over Kosovo en zijn burgers". Nogmaals, we zullen zien of Bulgarije de rug recht houdt.


Ander nieuws dan. Wie is die meneer op dat plaatje ook alweer? Oh ja, Naser Oric. Het is even stil geweest rondom de man die door veel mensen verantwoordelijk wordt gehouden voor de dood van een flink aantal Servische burgers rond Srebrenica, maar tot woede van zowat nog meer mensen door het Joegoslavië Tribunaal werd vrijgesproken.
Ik berichtte vorig jaar oktober al dat hij bij Sarajevo in bezit van heel veel geld was gearresteerd op verdenking van afpersing en verboden wapenbezit. Welnu, de uitspraak is er. Deze meneer moet twee jaar het gevang in. Niet vanwege die afpersing, want dat achtte de rechtbank niet bewezen (en wie zou er ook denken dat dit lammetje mensen zou afpersen?), maar wel vanwege het bezit van wapens en explosieven (waar zou hij die dan voor nodig hebben gehad?). Twee jaar dus. Ben benieuwd wanneer hij weer op vrije voeten komt, maar vrees dat dat geen twee jaar zal duren.

kraaien of zo

Ik weet niet wat er bij mij achter aan de hand is. Een stel zwarte vogels (kraaien? roeken? raven?) maakt daar al dagenlang een verschrikkelijke herrie. Het begint 's ochtend vroeg en gaat door totdat het donker wordt. Soms vliegen die beesten een eindje om, maar ze komen met z'n vijven of zessen steeds weer terug, trekken zich niks aan van naderbij sluipende katten, keffende honden en begin vrolijk weer te schreeuwen (audio hieronder).Het kan toch niet vanwege de liefde zijn, want als ik goed ben geïnformeerd leggen alle vogeltjes in mei hun ei.

kraaien.MP3

voorspoed

Een opmerkelijke combinatie van berichten. Servië zal noch de salarissen (althans de salarissen waar de overheid over gaat), noch de pensioenen verlagen en evenmin de belastingen verhogen. Om de economische crisis het hoofd te bieden zal de regering het financieringstekort laten oplopen en het aantal ambtenaren verminderen, zei economieminister Mlađan Dinkić vandaag. Servië's staatsschuld is relatief laag, vervolgde de minister, en dus kan er best nog een beetje bij.
Klinkt redelijk, maar zoals wel vaker neemt ook deze dienaar van de staat het met de waarheid niet zo heel nauw. Kijk eens, naar de EU, zei hij onder andere. Daar bedraagt de staatsschuld gemiddeld honderd procent van het bruto binnenlands product. Mis, meneer Dinkić, het laatst bekende cijfer is 61,5 procent. Daar zal door oplopende financieringstekorten best iets bovenop gekomen zijn, maar zo hard gaat het nou ook weer niet. Bovendien hebben de EU-economieën, ondanks de crisis, heus sterkere schouders dan de uwe. Die kun je niet zomaar met elkaar vergelijken.
Verlaging van de pensioenen is een gevoelig punt hier. Gepensioneerden hebben het al niet breed en om ze nog verder in de prut te duwen wordt algemeen beschouwd als het ultieme bewijs van disrespect voor de oudere generatie. Bovendien zit de gepensioneerdenpartij van meneer Krkobobabić in de regering en die zal zich een verlaging niet laten welgevallen.
Toch zal Servië er, ondanks de mooie woorden van Dinkić, heel moeilijk omheen kunnen. En dat brengt me op het tweede bericht. Een alarmerend bericht. De schatkist van het staatspensioenfonds is bijna leeg. En als de Servische regering de pensioenen op peil wil houden met leningen en dus vergroting van het financieringstekort, dan vrees ik dat de staatsschuld over een poosje wel drie keer zo hoog zal zijn als in de Europese Unie. En er is nog meer slecht nieuws. De productie hier blijft dalen, de btw-inkomsten ook, en de douane-inkomsten en de belastinginkomsten en wat al niet.
De Servische regering blijft er niettemin voor kiezen om te pappen en nat te houden. Blokkeer met twintig met ontslag bedreigde werknemers de Kneza Milošastraat een half uurtje en hup, daar gaat weer een bezuinigingsbesluit de prullenbak in. Dreig als bejaardenpartij uit de regering te stappen en floeps, de pensioenen blijven op peil. Ik ben geen econoom, maar ik geloof nooit dat dat goed kan zijn.

service

Deze was ik nog vergeten. Donderdagavond, aan de vooravond van het vertrek van mijn vader, aten we in restaurant Reka in Zemun. Waar in veel Belgradose restaurants de service, zacht gezegd, te wensen overlaat, zijn ze daar wel erg doorgeslagen. Je kunt er je eigen ober uitkiezen. Op het plaatje is het moeilijk te zien, dus ik geef een selectie. Als je niet veel honger of dorst hebt en veel geduld hebt, vraag je om oma Bebison. "Is er een wezen zonder fouten op deze planeet? Dat is er - Ana". "Mooie Fata. Als ze u bedient, langs u heen loopt, begint te dansen of naar u glimlacht, dan waant u zich plotseling tegelijkertijd aan de kusten van Turkije, Spanje, Latijns-Amerika en India (?)." "Nenad - blauwe ogen en een prachtige glimlach. Wees voorzichtig dames, hoge hakken breken makkelijk (?)."
Overigens viel het met die service enigszins tegen. We konden niet kiezen en, hoewel we een tafel hadden gereserveerd, maande de dienstdoende ober ons vooral een beetje door te eten, daar er later op de avond een privéfeest in Reka zou worden gehouden.

zomer

Hoera, de zomer is begonnen. Althans, dat zou zo moeten zijn. Niet in Belgrado. Het is koud en miezierig, 14 graden, nog niet de helft van gisteren. Zwaar bewolkt en het belooft de hele dag zo te blijven. Gisterenavond op het terras volledig natgeregend (camera vergeten), vannacht inderhaast het bed uit om de ramen te sluiten en een overstroming te voorkomen (te slaperig om aan foto's te denken). Fijn hoor, weergoden, hartelijk dank. In Nederland, daar hoort het te regenen, stelletje idioten, hier hoort het lekker warm en zonnig te zijn. Begrepen?

talent

Ik schreef in de vorige post al dat ik gisterenavond in de Belgradose kunstacademie was. Dat was natuurlijk niet alleen om er naar de wc te gaan. De hoofdreden van mijn bezoek was de eindejaarstentoonstelling van de studenten en weer heb ik moeten vaststellen dat Servië barst van het verborgen talent. Vooral het werk van Dragiša Marinković (als ik me niet vergis, dat krijg je als je bijna vijftig bent, dan ga je namen vergeten), derdejaars en zeer getalenteerd, was het aanzien meer dan waard. Ja, het is somber, pessimistisch zo je wilt, maar wat een expressie. Is er onder jullie niet iemand met een gallerie of iemand die iemand met een gallerie kent, want deze jonge schilder verdient het om ook buiten de muren van de academie gezien te worden.

p.s. Iemand wees me erop dat dit werk wel erg lijkt op dat van Francis Bacon, een Britse schilder die leefde van 1909 tot 1992. Dat de jonge schilder, met andere woorden, leentjebuur of misschien wel plagiaat heeft gepleegd. Is er een kunsthistoricus onder jullie die dat kan beoordelen?

wc

Een mens brengt er een relatief groot deel van z'n leven door en verricht er handelingen die als puur privé worden beschouwd: de wc. Ik las ergens dat een gemiddelde persoon 2500 keer per jaar naar het kleinste kamertje gaat. Dat betekent dat ik in mijn leven al 125.000 keer een grote of een kleine boodschap heb achtergelaten. Het is in deze streken niet altijd een genoegen om te toiletteren. Zeker, bij mensen thuis is het meestal wel in orde, maar soms geef ik sterk te voorkeur aan een ouderwetse boom als ik aandrang krijg in een café of een andere openbare gelegenheid.

Gisteren in het gebouw van de kunstacademie viel het reuze mee. Goed, net als de rest van het gebouw is de wc een beetje verlopen, maar het is er proper,

Er ontbreekt weliswaar hier en daar een tegeltje,

er hangt een kaal peertje aan het plafond,

er ligt wat onduidelijks op de radiator,

en de spiegel is aan de kleine kant,

maar daar zeuren we niet over. Het kan stukken slechter. Wacht maar eens af, je zult het te zien krijgen.

vuilnis

Ik weet het niet, hoor. Het gemeentebestuur van Belgrado probeert van het centrum een aangenaam verblijfsgebied te maken. Tegels in plaats asfalt, geen auto's en zo meer. Dan begrijp ik echt niet goed waarom men toestaat dat er van de Čika Ljubinastraat een heuse vuilnisbelt wordt gemaakt. Volgens mij wandelen mensen liever ergens anders.

vijanden

Op het plaatje lijken ze nog hele goede vrienden: Xavier Solana (rechts), de veiligheidheids- en buitenlandbaas van de Europese Unie, en Valentin Inzko, de internationale baas van Bosnië-Hercegovina. Inmiddels, begrijp ik uit de Bosnische krant Dnevni Avaz, kunnen ze elkaar niet meer luchten of zien. Inzko kan haast niet wachten op de inzet van zijn 'Bonn-bevoegdheden', die hem machtigen om wetten nietig te verklaren en politici en bestuurders de laan uit te sturen. Solana vindt dat de Oostenrijker een politieke oplossing moet bedenken. Het parlement van de Republika Srpska heeft nog niet zo lang geleden een resolutie aangenomen, waarin Inzko wordt opgeroepen beslissingen die in het verleden op basis van die bevoegdheden zijn genomen in te trekken en hoe dan ook de "ondemocratische en achterhaalde manier van het besturen van Bosnië" aan de wilgen te hangen. Juist met zijn Bonn-bevoegdheden wil Inzko die resolutie ongedaan maken en dat wil Solana dus niet. Volgens Dnevni Avaz overweegt de Hoge Afgevaardigde zelfs om er maar mee op te houden. Gaat lekker daar. Tijd om er weer eens naartoe te gaan (en dat zal een dezer weken ook gebeuren, beloofd).

vader

Bijna vijftig zijn is helemaal niet erg. Je hebt genoeg verleden om over na te kunnen denken en voldoende toekomst om naar uit te kijken. Dat is prachtig. Maar wat me wel eens zwaar valt, is dat de generatie boven me, voor zover nog niet overleden, zo langzamerhand erg op leeftijd begint te komen. Mijn vader bijvoorbeeld. Hij is 84, breekbaar. Ik moet er aan wennen dat ik rekening met zijn gebreken moet houden, dat alles niet meer zo vanzelfsprekend is als vroeger.
Desondanks is hij hier in Belgrado, een hele week. Afgelopen vrijdag was hij op het etentje ter ere van de Nederlandse en Macedonische vrienden, die toen al aan waren gekomen. Zaterdag was hij op het feest. Zondag was er alweer het afscheidseten en daar was hij ook bij.

Gisteren was hij met Aleksandra en mij in Novi Sad...

... en in Sremski Karlovci.

Vanmiddag hebben we gepicknickt op Košutnjak. Hij is erg moe, maar hij houdt het vol. Hij is erg blij dat hij hier is en ik ben dat ook. Vrijdag vertrekt hij weer.

Hulde aan mijn vader.

feest

Ik ga geen heel verhaal vertellen over het feest. Het was een prachtige groep mensen, het was een prachtige locatie, het was prachtig weer en dus was het een prachtig feest. Ik heb één geslaagde en één mislukte romance geteld. Ik heb mezelf op één been op een stoel zien dansen en ik word in juli pas vijftig (toch lekker heel veel mensen gefopt). De rest kun je hier zien, als je het geduld hebt tenminste. Ik hoop vanaf morgen weer over de echte, veel minder mooie wereld te gaan bloggen. Dank voor jullie geduld.

feest

Er gaan nog veel meer foto's komen, maar deze vertelt eigenlijk het hele verhaal (ja, dat ben ik op die stoel).

feest

Of het leuk was dat feest? Jazeker, en of het leuk was. Gun me heel even om de foto's uit te zoeken en heel veel te slapen, want dat is er de afgelopen dagen nauwelijks van gekomen.

beroemd

Ik word nog eens beroemd in Servië. Vandaag vergaderde de Tweede-Kamercommissie voor Algemene zaken en Externe betrekkingen onder meer over hoe het nou verder moet met de relatie EU-Servië. De hoofdaanklager bij het Joegoslavië tribunaal, Brammertz, is behoorlijk positief over de medewerking van Belgrado, hoewel hij in zijn rapportage nog niet zegt dat Servië "volledig" samenwerkt. Nederland zal het Stabilisatie- en Associatieverdrag (het voorportaal van EU-kandidaat-lidmaatschap) dus niet bekrachtigen. Daarvoor willen regering en Kamer Mladić zien (van wie gisterenavond ineens allerlei privéfilmpjes zijn opgedoken, kijk maar op youtube). Onwrikbaar, geen verandering. Regering en Kamer willen wel het visabeleid voor Serviërs "liberaliseren". Wat dat betekent bleef in de commissievergadering overigens volstrekt onduidelijk, maar hier vieren ze het als een soort van overwinning. B92, waar zoals jullie allemaal weten mijn vrouw Aleksandra werkt, wilde "deskundig commentaar" en bij wie kom je dan terecht? Bij mij natuurlijk. Ik heb via internet naar die commissievergaderin zitten kijken, heb en interview gegeven en dat allemaal voor niks. Stom.

pardon

Jullie moeten me maar vergeven dat ik deze dagen niet superregelmatig blog. Ik rijdt voortdurend op en neer naar het vliegveld om gasten voor het Ohgutohgutfeest op te halen, moet op het laatste moment van alles regelen, organiseren, improviseren en natuurlijk met die gasten uit Nederland in het café zitten. Dodelijk vermoeiend allemaal, het is dat het moet zo'n feest voor je vijftigste verjaardag. De eerste gast is gisteren al gearriveerd, Jan uit Hilversum. Dus werd het laat, vanochtend is het vroeg. Afijn, dat zal de komende dagen wel zo blijven...

kumanovo

Het is vandaag tien jaar geleden dat de Navo en de restanten van Joegoslavië de Militair Technische Overeenkomst, die een eind moest maken aan de Kosovo-oorlog, ondertekenden. Omdat het net over de grens in Macedonië gebeurde, staat de overeenkomst bekend als het Kumanovo-akkoord. Hoewel Milošević en de zijnen het destijds deden voorkomen alsof ze hadden gewonnen, had de nederlaag bijna niet completer kunnen zijn.

Alle Joegoslavische/Servische troepen (leger, politie, paramilitairen, loslopende idioten), dienden binnen elf dagen het grondgebied van Kosovo te verlaten om plaats te maken voor Navo-troepen. Verder werd er aan de Servische kant van de grens een veiligheidszone ingevoerd, waarin geen Servisch vliegtuig mocht vliegen en geen Servische militair zijn gezicht mocht laten zien. Belgrado verloor effectief alle zeggenschap over de provincie. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties had resolutie 1244 weliswaar nog niet aangenomen, maar duidelijk was al wel dat de Serviërs niets meer te vertellen zouden hebben in Kosovo. In ruil daarvoor zou de Navo stoppen met de verwoestende bombardementen. Mooie overwinning, Sloba.

Zoals je vaak ziet bij dit soort van herdenkingsmomenten verschijnen er allerlei rapporten, notities, en evaluaties. Zo stelt Amnesty International dat de verantwoordelijken voor de ontvoering en verdwijning van vele honderden Albanezen en Serviërs nog bijna niemand voor het gerecht is gesleept. "Ongeveer 1900 families in Kosovo en Servië wachten nog steeds op nieuws over het lot en de verblijfplaats van hun verwanten," schrijft de mensenrechtenorganisatie in een rapport.

Ander nieuws uit Kosovo. Er dreigt vandaag voor de verandering weer eens onrust in het noorden. De Serviërs willen bij de 'grensovergangen' Jarinje en Brnjak gaan demonstreren tegen het besluit van EULex om importheffingen te gaan incasseren en we weten allemaal waar dat toe kan leiden.

De Servische minister voor Kosovo, Goran Bogdanović, heeft hen opgeroepen om wél samen te werken, omdat Belgrado EULex "toestemming" heeft gegeven. Bogdanović zou het een beetje raar vinden als de Kosovo-Serviërs iets anders doen dan hetgeen de regering in Belgrado denkt dat goed voor ze is. Nou, meneer Bogdanović, volgens mij luisteren de Serviërs in Kosovo naar anderen in Belgrado, niet naar u.

Wat nog meer? Oh ja, een Amerikaanse functionaris liet gisteren weten dat de Navo-missie in Kosovo, Kfor, wel een beetje kleiner kan. Er zitten nu nog zo'n zestienduizend internationale militairen (dat is er één op iedere honderdvijfentwintig inwoners). Volgens de Amerikaan zou een troepenmacht van een man of tienduizend wel volstaan. Ze zitten nu voornamelijk uit hun neus te eten, voeg ik daar zelf aan toe. Volgens Navo-baas De Hoop Scheffer heeft de functionaris voor z'n beurt gesproken.

Nou, weten jullie dat ook allemaal weer.

televisie

Ik weet niet of het iemand is opgevallen, maar mijn hoofd was gisteren weer eens op televisie te zien. De NOS berichtte over de uitslagen van de verkiezingen voor het Europees parlement en ik mocht mijn licht laten schijnen over Bulgarije en Roemenië, de zwarte schapen van de EU. Het was voor het eerst dat ik een 'live' deed vanuit een studio en dus was ik veel te vroeg bij RTS aan Takovska. Gelukkig ving iemand me daar op, want alleen had ik nooit de weg in het kolossale gebouw gevonden.

Ik zat vreselijk intelligent te kijken, serieus ook en je kunt je dus voorstellen wat een wetenswaardigheden ik weer over het Nederlandse volk heb uitgestort. Op televisie leek het net alsof ik voor een prachtig panorama van Belgrado zat. Mis, helemaal niet waar, bedrog. Het was chroma key, ze hadden me in een beeld geplakt. Blij toe, want in het echt zag het er zo uit en dat wil je toch niet zien op je televisie.