journalistiek

En nu wat gezelliger nieuws uit Albanië, een land dat hoopt op spoedige toetreding tot trans-atlantische en Europese structuren. De krant Koha Jone heeft opgeroepen de uitgever van een concurrerend blad, meneer Mero Baze, op een niet geheel esthetische manier van het leven te beroven. Lees maar:
“Om zijn hoofd te openen, moet Mero met zijn schouders tegen de muur worden gezet. Een mes moet in zijn keel worden geplant, zonder narcose, zodat hij niet in slaap valt en alles zelf kan zien (volgens mij ga je meteen van je stokje als er een mes in je keel wordt gezet, maar dit terzijde). Het splijten van de schedel kan op verschillende manieren, het kan tegen de muur worden geslagen (moeilijk als er een mes door je keel zit), het kan met een hamer, het hoofd kan worden opgeblazen en het kan worden afgezaagd."
Kijk, zo pak je lastige journalisten aan.
Je moet weten dat Baze en zijn krant Tema voortdurend aan het vitten zijn op premier Sali Berisha (en andersom) en dat Koha Jone een pro-Berishablaadje is. En het is niet voor het eerst dat Tema en eigenaar Baze onder vuur liggen. Eerder dit jaar werd de redactie "wegens redenen van staatsveiligheid" uit een regeringsgebouw geschopt (kennelijk is het normaal in Albanië dat kranten in regeringsgebouwen zijn gevestigd). En met oud en nieuw ging de BMW van de uitgever al in vlammen op.
Van harte welkom bij de Navo en de EU, jongens.

tribunaal

De reacties op allerlei internetforums stromen al binnen en ze zijn zo tegengesteld als je kunt verwachten. Het Joegoslavië Tribunaal deed weer eens uitspraak in een belangwekkende zaak.



Het belangrijkste van die uitspraak is niet dat Milan Milutinović is vrijgesproken. Milutinović (die best een beetje vrolijker had kunnen kijken toen hij hoorde dat hij naar huis kan) was een nobody, een poppetje van Milošević en alleen president van Servië omdat zijn baas dat niet meer mocht zijn. Het belangrijkste is dat het Joegoslavië Tribunaal heeft geoordeeld dat Servië in 1998 en 1999 doelbewust en planmatig de Albanezen Kosovo heeft uitgejaagd met als doel de etnische balans daar te veranderen in het voordeel van de Serviërs. Kortom, het waren volgens het Tribunaal niet de Navo-bombardementen die de Albanezen met z'n honderdduizenden de grenzen van Albanië, Macedonië en Montenegro overjoegen, het waren de staat en zijn vertegenwoordigers. Vier generaals en de toenmalige vice-premier van Joegoslavië, Nikola Šainović (plaatje), werden veroordeeld tot gevangenisstraffen van vijftien, danwel tweeëntwintig jaar, terwijl er straffen van twintig jaar tot levenslang waren geëist.

Op mij komt het vonnis over het algemeen redelijk en weloverwogen over, misschien wel omdat het voornamelijk buiten de schijnwerpers van de internationale media werd gevoerd en dus niet of nauwelijks gepaard ging met circus-acts van aanklager, getuigen en verdachten, die zo kenmerkend waren en zijn als bijvoorbeeld voor de Milošević- en de Šešelj-zaken (ik behoor niet tot degenen die vinden dat Servische verdachten maar vrijuit moeten gaan omdat Bosniaks, Kroaten en Albanezen, hoe merkwaardig ook, vrijuit gaan). Maar er zitten een paar betreurenswaardige aspecten aan de zaak. Allereerst heeft de openbare aanklager de gebeurtenissen in Račak op 15 januari 1999 uit de telastelegging geschrapt. Volgens de Albanezen en hun internationale vrienden hadden de Servische veiligheidstroepen daar toen een stuk of veertig onschuldige dorpelingen om zeep geholpen, volgens de Serviërs waren leden van het UCK. Račak was de directe aanleiding voor de Navo om bommen op Joegoslavië te gaan gooien en het is jammer dat het Tribunaal daar nu niks over heeft kunnen zeggen, omdat we nu niet weten of die aanleiding ook echt een aanleiding was.

Ik vind het ook nogal vreemd dat er geen woord wordt gezegd over de vraag waarom al die militairen en speciale politiemensen in Kosovo waren. Er was daar een door het UCK geïnitieerde guerilla-oorlog aan de gang. De leiders van dat Kosovo Bevrijdingsleger wilden heel graag dat politie en leger ingrepen (Amerikaanse betrokkenen hebben dat bevestigd), omdat ze, Milošević' manier van doen kennende, wisten dat dat grof, onbehouwen en gewelddadig zou gebeuren. De beelden van dramatische gebeurtenissen zouden dan hun werk wel doen. Ik ontken niet dat die dramatische gebeurtenissen hebben plaatsgevonden, maar volgens mij mag in een vonnis best iets worden gezegd over de aanleiding van de feiten waarvoor iemand wordt veroordeeld.

Verder verbaasde het me dat Slobodan Milošević zo'n prominente rol speelde in het vonnis. Het was haast alsof er geen Milutinović. Šainović, Ojdadanić, Pavković, Lazarević en Lukić in de verdachtenbank zaten, het leek wel of de grote dode baas zelf was teruggekeerd om te horen wat hij verkeerd had gedaan. Milošević had alle touwtjes in handen, voerde de regie en gaf de bevelen en degenen die het dichtst tegen hem aan zaten, kregen vandaag de hoogste straffen, juist met als argument dat ze kennelijk zijn vertrouwen genoten.

Wat krijgen we nu? Milošević is nooit veroordeeld, want gestorven voordat het Tribunaal uitspraak tegen hem had gedaan en nu krijgt hij postuum alsnog een veroordeling aan zijn broek. En kun je als Tribunaal degenen die dicht tegen hem aanzaten extra schuldig vinden, juist omdat hij (onverklaard) schuldig was en ze zo dicht tegen hem aanzaten. Een merkwaardige redenering.
Afijn, er zal nog wel even dit vonnis worden nagepraat.

zelfmoord

De Gazela-brug in Belgrado was gisteren het toneel van een dramatische gebeurtenis. Een jonge man klom over de reling en dreigde in de Sava te springen. Hij had een pistool bij zich. De politie deed het enige wat de politie kon doen. De brug werd afgesloten en er werd geprobeerd de jongen ervan te overtuigen dat springen geen goed idee was. Het had effect. De jongen goeide zijn wapen in de rivier en niet zichzelf. Succes voor de politie, zou je denken.
Maar niet voor de ongeduldige automobilisten die in de file stonden die was ontstaan door de afsluiting van de brug. Het was een beschamende vertoning op de televisiejournaals. "Geef mij dat pistool maar, dan knal ik hem zelf van de brug af," zei een man die beweerde een belangrijke afspraak gemist te hebben. "Waarom geven ze hem geen zetje," vroeg een andere held van de weg zich af. Een vrouw bestond het zelfs om de twee kinderen die ze in haar auto vervoerde bij de afzetting te plaatsen en een fotootje te maken met de wanhopige jongeman op de achtergrond. Fijne moeder.

grap

Zojuist gehoord van een familielid uit Macedonië dat hier logeert. President Crvenkovski en premier Gruevski zitten in de trein, zijn ineens de rails op. Zegt Crvenkovski: laten we de rails achter ons voor de trein leggen, dan kunnen we verder. Zegt Gruevski: Ben je gek, waarom die moeite? Wijst met z'n duim naar achteren en zegt: we doen gewoon tjsoeketsjoeketsjoeke, ze geloven het toch wel.

hersens?

Heeft Hashim Thaci hersens? In een interview met EuroNews kraamt de premier van Kosovo zoveel onzin uit dat ik eraan begin te twijfelen. Toegegeven, politici in de hele wereld, op de Balkan in het bijzonder (daarvan komt nog een ander voorbeeld), zijn zelden te betrappen op uitspraken waarvan je als burger zegt: daar kan ik iets mee, dat begrijp ik en of ik het er nou mee eens ben of niet, de politicus/ca in kwestie heeft er in ieder geval over nagedacht. Maar het geraaskal van Thaci verdient de ereprijs voor..., voor wat eigenlijk?

Als eerste zei hij dat hij het afgelopen jaar voor (het in zijn ogen onafhankelijke) Kosovo beschouwt als "een historisch succes". Daar kan ik me nog iets bij voorstellen. Hij wilde onafhankelijk zijn en hij heeft die onafhankelijkheid van een deel van de wereld gekregen. Dat kun je beschouwen als historisch en als succes.

Maar dan komt het (ik neem aan dat jullie Engels begrijpen): "The decision for Kosovo to become a state brought more peace, stability, regional cooperation and European perspective. Our state now has unifying symbols relevant to all citizens; we have built a democratic environment with a multi-ethnic society.” Ik vrees dat niets van wat hij hier zegt waar is.

Over het in meerderheid door Serviërs bewoonde noorden van Kosovo, en in het bijzonder Noord-Mitrovica zegt Thaci: “There are still some extremist voices there, but they do not represent the Serb population. Serbs are part of the institutions. (...). The institutions of Priština are also starting to gradually deploy in the North and there will be no room for parallel, illegitimate and extremist structures I believe that in 2009 we will be recognized by new countries, even by our neighbor Serbia. Kosovo is ready to open an embassy in Belgrade, in the same way that I would like to see Belgrade thinking of opening an embassy in Priština, so that we finally close this chapter of conflict between Kosovo and Serbia and have peace prevailing in our region forever." Zucht. Er kunnen drie dingen aan de hand zijn: 1. Thaci heeft inderdaad geen hersens, 2. Hij zit alleen maar te eten en te drinken met zijn vrienden in restaurant de Rada in Priština en heeft geen flauw idee wat er in Kosovo gebeurt, 3. Hij papegaait na wat internationals, van wie veruit de meesten ook al geen idee hebben wat er aan de hand is, hem in het oor fluisteren.

Om de etnische balans in de onbenulligheidswedstrijd niet te verstoren, breng ik ook maar eens het gedrag van Goran Bogdanović, de Servische minister voor Kosovo en Metohija onder de aandacht. Een paar dagen geleden werd Bogdanović de toegang tot Kosovo geweigerd. De autoriteiten in Priština hadden geen behoefte aan buitenlandse onruststokers, was het argument. Daar zou je als Servische hoogwaardigheidsbekleder, die Kosovo immers beschouwt als onderdeel van Servië, natuurlijk witheet over moeten worden. "Wat nou niet welkom. Sinds wanneer bepalen seperatistische idioten welke delen van mijn land ik wel en welke delen ik niet mag bezoeken," had hij bijvoorbeeld kunnen zeggen. In plaats daarvan verkoos meneer de minister te verklaren dat hij helemaal niet was geweigerd. En wat zien we nu? "Dit is een niet te accepteren houding," zegt hij opeens. "Niemand kan Serviërs ervan weerhouden om Kosovo te bezoeken, er te verblijven of er hulp af te leveren voor degenen die dat het hardst nodig hebben." Zucht 2.

En het gekke is dat dit soort politici gewoon blijven zitten.

chinezen of japanners

Gisteren was in Sremski Karlovci en ik had jullie vandaag willen vergasten op een serie prachtige plaatjes van het oude Austro-Hongaars plaatsje even ten zuiden van Novi Sad. Toen besefte ik me dat ik jullie al dagenlang heb verveeld met 'mooie plaatjes'. Dat wordt saai, dus vandaag iets anders, zij het wel uit Sremski Karlovci. Een heel merkwaardige graffiti: Kinezi marš u Japan. Letterlijk betekent het: Chinezen marcheer naar Japan, maar je zou het ook kunnen vertalen als: Chinezen ga terug naar Japan. Nadat Milošević de visaverplichting voor Chinezen had opgeheven, landden er in Belgrado vliegtuigladingen vol, vooral mensen die dachten dat het eenvoudig was om vanuit Servië andere delen van Europa binnen te wippen. Dat viel tegen en dus wonen er in Belgrado nu vele duizenden Chinezen, die niet bij iedereen even geliefd zijn. Je hoort wel vaker oproepen om ze eruit te schoppen, maar waarom nou naar Japan? Zou het zijn omdat, zoals ik eerder schreef, de gemiddelde Serviër weinig kaas heeft gegeten van aardrijkskunde of is het iets anders?

Update: Iemand heeft gisteren het raadsel voor me ontrafeld. Het schijnt een uitspraak te zijn van een rom op de televisie. Chinezen en roma zijn elkaars concurrenten als het om de verkoop van goedkope spulletjes gaat en een van de tv-stations had daar een onderwerp aan gewijd. Op een een vraag over de Chinese concurrentie antwoordde een man: "Wat nou Chinezen, laat ze teruggaan naar Japan," bewijzende dat ook zijn geografische kennis niet helemaal jofel is. Een anonieme graffitispuiter vond die uitspraak kennelijk zo grappig dat hij er de bevolking van Sremski Karlovci van op de hoogte wilde stellen.

kovačević

Herinneren jullie je Miladin Kovačević nog, de Servische geweldenaar die in de zomer van vorig jaar in de VS het Amerikaanse onderdeurtje Bryan Steinhauser bijna naar de andere wereld sloeg? Er is weer eens nieuws over deze held, die niet wist hoe snel hij na zijn daad Amerikaanse bodem moest verlaten op de vlucht voor zijn verantwoordelijkheid. Hij is geslagen door de Amerikaanse politie, jammerden zijn ouders in koor, en daarom moest hij wel, nadat er een borgsom van honderdduizend dollar was betaald en er in no time tijdelijke documenten waren verstrekt door de een of andere malloot op het Servische consulaat. Het resulteerde destijds in een diplomatieke rel, omdat de Amerikanen eisten dat Miladin terug moest worden gestuurd om in de VS te worden berecht.
Het is een tijdje stil geweest rond Kovačević, maar eind deze week barstte er weer eens een rel los rond zijn stevige gestalte. De Servische regering zou hebben bediscussieerd of zij negenhonderdduizend dollar schadevergoeding zou betalen aan de familie Steinhauser. Nou vraag ik je. Je mept iemand in elkaar en vervolgens betaalt de (toch niet echt vermogende) staat de schadevergoeding? Daar discusieer je als regering niet over. Je vertelt meneer de geweldenaar en zijn familie dat ze zelf maar op moeten draaien voor dat bedrag. Moet je maar geen iele mannetjes in elkaar slaan. Ze wisten immers ook binnen hele korte tijd honderdduizend dollar borgtocht te organiseren. Nou dan? En als je zo onschuldig bent als je zegt te zijn, dan ga je gewoon terug naar de VS om je te laten berechten en stop je met mekkeren dat je daar geen eerlijk proces gaat krijgen.
De jongeren van de LDP, de partij van Čeda Jovanović, wandelden vandaag met een mooi spandoek door Belgrado. "Wie moet ík in elkaar slaan voor 1 miljoen dollar?"

winter in belgrado 2

Zo koud is het. Kennelijk doet het winterweer iets met de hersenen van een mens:

De botanische tuin vanochtend:

Inmiddels heeft de hele regio te kampen met veel sneeuw en veel vorst. Niš is een nacht lang bijna afgesloten geweest, net als veel dorpen in Centraal- en Oost-Servië. Er komen alarmerende berichten uit Noord-Albanië, Kosovo en Bulgarije. Hebben we die gascrisis overleefd, krijgen we dit...

winter in belgrado

Pegla in de sneeuw:

Met ijspegels behangen gebouw in de Despota Stefanastraat:

Kneza Mihaijlova:

Kalemegdan:

Ondergaande zon door de bomen:

Grote boom op Kalemegdan:

Aleksandra in de sneeuw:

Met ijspegels behangen straatlantaarn:

Spelende kindertjes:

waarheen?

Serviërs zijn een ramp als het op het wijzen van de weg aankomt. Ze kennen hun land heel slecht, ze kennen hun stad heel slecht, maar ze willen dat niet toegeven. Als je iemand vraagt hoe je ergens moet komen, zullen ze zelden zeggen dat ze het niet weten. Meestal komt er een vaag soort uitleg waar je niks aan hebt, soms word je domweg de verkeerd kant opgestuurd. Niet uit kwade wil, maar om te verbergen dat ze het niet weten. Een fraai voorbeeld van mijn eigen schoonvader, ook al te trots om toe te geven dat zelfs hij niet onfeilbaar is. Ik moest afgelopen weekend naar een dorp even buiten Niš. Hoe kom ik daar, vroeg ik hem. Hij antwoordde met een eindeloos verhaal over pleinen, rotondes en stoplichten, hoewel hij donders goed weet dat ik echt wel weet hoe ik de stad uit moet komen, maar het mooiste kwam daarna, toen hij ging uitleggen hoe ik buiten Niš verder moest. "Een man is teruggekomen uit het buitenland, waar hij heeft gewerkt," zei hij, en ik citeer hem letterlijk. "Hij heeft een kind geadopteerd en een groot huis gebouwd. Daar ga je links." Toen wist ik natuurlijk precies hoe ik rijden moest.

barre tocht

De sneeuw is vandaag met volle bakken naar beneden gekomen. Het begon toen ik vanochtend uit Priština wegreed.

In Zuid-Servië ging er nog een schepje bovenop.

Zelfs de snelweg Niš-Belgrado was niet meer schoon te houden.

Ik hoor jullie al denken: zit die Godfroid al rijdend een beetje foto's te maken terwijl hij handen en voeten nodig heeft om zijn voertuig door dat barre weer te sturen? Normaal doe ik dat inderdaad, maar wees gerust, deze keer zat er iemand naast me en die heeft ook nog een plaatje van mij gemaakt.

Onderweg heb ik me zitten afvragen of ik de afgelopen tien dagen niet te negatief ben geweest over Kosovo. Maar ik ben nu eenmaal tegen die onafhankelijkheid en er is daar nog veel meer om je druk over te maken. Waar ik vooral niet tegen kan is die mooiweerspelerij, met name van lokale en internationale bestuurders. Ik wind me daar elke keer weer over op. Dat betekent allerminst dat ik een hekel heb aan Albanezen. Ik heb sowieso aan geen enkel volk als zodanig een hekel en de Albanezen zijn over het algemeen heel aardige, en zeker heel gastvrije mensen. Ik prijs me gelukkig sommigen van hen tot mijn vrienden te mogen rekenen. Ik kan tot op zekere hoogte ook nog wel begrip opbrengen voor hun wens om met z'n allen in één land te wonen (zoals ik me dat van Serviërs ook wel kan voorstellen). Het probleem is alleen dat je aan de soevereiniteit van andere landen komt, als je die wens wilt uitvoeren en dat gaat me nou net weer een stap te ver. De hele regio zit nu naar de Europese Unie te kijken, want als iedereen daar lid van is, dan zijn er geen grenzen meer. Mooie illusie, maar ik geloof er geen bal van. Het duurt hoe dan ook nog heel lang voordat de resterende landen in de regio lid zullen worden (behalve Kroatië misschien, maar dat is ook nog afwachten), als het er ooit van komt. En dan nog...

feestje 2

Ik schreef al dat ik iedereen z'n feestje gun en dat meen ik ook. Maar wat ik niet begrijp is dat de EU, de VS en andere westerse sponsors van Kosovo's (niet door de VN erkende) onafhankelijkheid het sprookje van multi-etniciteit in leven proberen te houden. Kijk om je heen meneren en mevrouwen, het onafhankelijke Kosovo is puur Albanees. En omdat jullie waarschijnlijk nooit op straat komen, zal ik wat plaatjes laten zien. Er wordt zelfs geen poging ondernomen om het anders te doen lijken.

Zelfs deze pikant geklede etalagepoppen laten niets aan onduidelijkheid over.

Overigens is blijkbaar niet iedereen in Kosovo blij vandaag. Priština hangt vol met deze pamfletten:

Dit staat erop: "Thaci (= premier) en Sejdiu (= president) hebben

de verkiezingen, de structuren, investeringen en producten uit Servië toegestaan. Ze hebben op 17 februari 2008 niet de controle over de politie en de douane genomen. Na twee dagen zijn de grensposten nummer 1 en 31 in brand gestoken. Ze hebben Noord-Kosovo verkocht. Zij die het KLA (= Kosovo Bevrijdingsleger) hebben ontwapend hebben nu het KPC (=Kosovo Beschermingscorps) vernietigd en hebben ons achtergelaten zonder leger om ons te verdedigen. Ze hebben de Albanese vlag van Kosovo's instituties verwijderd. Ze hebben de geschiedenisboeken en the reading primer (weet niet wat dat is) veranderd, hun inhoud gedenationaliseerd. Ze hebben de Preševo Vallei (= in Zuid-Servië) verlaten. Ze hebben EULex verwelkomd op basis van het zespuntenplan van Ban Ki Moon, dat neutraal is ten opzichte van de status. Ze verkwanselen de rijkdom van Kosovo. Ze zijn begonnen met KEK (= de haperende electriciteitsvoorziening), om door te gaan met PTK (= post en telecommunicatie), het vliegveld en Trepca (= stilliggend mijnbouwcomplex).

Opdat jullie het weten.

uche uche

Het is koud in Priština en dus draaien de houtkachels, de kolenkachels, de allesbranders en alles waar je ook maar warmte mee kan produceren op volle toeren. Dat klinkt knus, maar het is niet prettig. Kuch, hoest, als je begrijpt wat ik bedoel. Het gebeurt op de hele Balkan, Kosovo is echt geen uitzondering, maar op de een of andere manier lijkt die scherpe lucht de stad niet uit te kunnen.

Ook de electriciteitscentrale even buiten Priština is hoog opgestookt (met kolen). Rampzalig.

Nu ik het toch over vervuiling heb... Iedereen die hier wel eens is geweest, weet dat elke avond tegen de schemering duizenden kraaien Priština inkomen.

Die beesten gaan in bomen zitten, legen daar hun darmen en als je, zoals ik, zo stom bent om je auto onder een van die bomen te parkeren, sta je de volgende ochtend bij de auto larje om de vogelpoep te laten verwijderen. Is gelukkig niet duur; drie euro, van binnen en van buiten.

feest

Alles is er klaar voor. Vandaag vieren de Albanese Kosovaren, of zo je wilt de Kosovaarse Albanezen, de eerste verjaardag van hun onafhankelijkheid. Nu is het nog stil, maar vanmiddag en vanavond wordt het groot feest. Het parlement komt om drie uur bijeen om het historische moment te gedenken, er is een concert van het Kosovaarse filharmonisch orkest en vanavond gaan de remmen los bij buitenoptredens van tal van lokale beroemdheden. Zoals je op het spandoek kunt lezen, komt Morandi zelfs zingen. Ik had geen idee wie Morandi was, maar dat schijnt een wereldberoemde Roemeen te zijn.

Ik gun iedereen zijn feestje, dus ik ga er niet zuur over doen. Wat me echter wel verbaasde, waren de uitgebreide felicitaties van Pieter Feith, een Nederlandse diplomaat die hier in Priština zit om namens de Europese Unie in oogje in het zeil te houden, aan alle Kosovaren. Ik vind dat eerlijk gezegd nogal smakeloos. Hij weet natuurlijk best dat de Serviërs hier helemaal niet blij zijn met die onafhankelijkheid en waarom moet je dan speciaal aan de vooravond van zo'n dag nog eens zout in de wonden wrijven. Het gerucht gaat dat Feith aan het eind van de maand vertrekt. Ik ken in ieder geval één bevolkingsgroep die daar niet rouwig om zal zijn.

moslim

Je kunt ook niet even weg of het gaat helemaal mis in het Servische parlement. Dat radicalen en ex-radicalen elkaar met woorden en vuisten aanvallen, daar zijn we zo zoetjesaan wel aan gewend en van Velimir Ilić wisten we wel dat er een steekje los zat, maar hij is nu wel heel erg ver gegaan. Geert Wilders zou zich er misschien zelfs voor schamen.
Ilić bestond het om in de volksvertegenwoordiging bezwaar te maken tegen het feit dat Rasim Ljajić (minister van arbeid en sociale zaken) namens de regering uitnodigingen de deur uit had gedaan voor de Dag van de Republiek (ergens volgende week). Waarom? Omdat Ljajić moslim is. Jazeker mevrouw, meneer, u leest het goed, hij heeft het echt gezegd. Voor de zekerheid nog een keer: omdat Ljajić moslim is. Vandaag kwam de lafbek daar natuurlijk weer op terug. Nu vindt hij ineens dat alleen de premier en/of de president (die beiden toevallig geen moslim zijn) die uitnodigingen zouden mogen ondertekenen.
Velja, zoals-ie door z'n vrienden (waarvan hij er, naar ik hoop, ik niet veel meer over heeft) wordt genoemd, is de leider van Nova Srbija, een onbeduidend partijtje, dat alleen in de vorige regering zat om Vojislav Koštunica (wie was dat ook alweer?) aan een meerderheid geholpen moest worden. Ilić was mininster van infrastructuur en heeft in die hoedanigheid veel wegen aangelegd, veel gesjoemeld, veel vriendjes geholpen en de aanzet gegeven tot de aanleg van een snelweg naar Čačak, waar hij burgemeester is en waar verder niemand heen wil.
Dat was Servië. In Kosovo heb ik vandaag niet veel beleefd. Een radioreportage voor maandag gemonteerd en een beetje gelummeld. Morgen ga ik voor twee dagen naar Niš (familiebezoek) en ik denk niet dat ik daar iets kan schrijven. Jullie zullen het dus een wseekendje zonder me moeten doen. Als dat maar goed gaat.
Maandag ben ik terug in Priština in verband met de viering van een heel jaar onafhankelijkheid van Albanees Kosovo.

sneeuw of geen sneeuw

Dat Albanezen en en Serviërs in Kosovo en daarbuiten het over bijna niks eens zijn, weten we allemaal. Vandaag lever ik daarvan nieuw en onomstotelijk bewijs. Gisterenavond sneeuwde het in Priština, afgelopen nacht vroor het en ook vanochtend was het nog gemeen koud in de hoofdstad van de Republiek Kosovo. Ik met een dikke trui, een dikke jas en dikke sokken op pad. Ik was daar onderweg ook erg blij om. Als je naar het plaatje kijkt, begrijp je wel waarom (uit de moskee links kun je afleiden dat ik door Albanees gebied reed). Maar wat schetst mijn verbazing toen ik in Noord-Mitrovica, waar Serviërs wonen, arriveerde? Het was heerlijk, lente-achtig weer. Ik zweten en puffen in mijn dikke kleren...

Albanezen en Serviërs zijn het dus zelfs niet eens over wat voor weer het moet zijn, maar daar hoef ik toch niet het slachtoffer van te worden.

mistroostig

Echt vrolijk word ik er niet van. Zo'n dorp als Reznik (vlakbij Vushtri of, zo je wilt, Vučitrn) is deprimerend. Er wonen achttienhonderd mensen, van wie er een kleine tweehonderd ergens een baan hebben. De mannen en jongens die je op het plaatje ziet, staan elke dag op het troosteloze dorpspleintje te, tsja wat doen ze eigenlijk, te niksen, zal ik maar zeggen. Hun enige afleiding, al jarenlang en nog jarenlang, vrees ik. De asfaltweg is nieuw, dat dan weer wel.

Ik sprak met de minister van Financiën en Economische Zaken en die presenteerde me een hele lijst aan prachtige cijfers. Cijfers over economische groei, over werkgelegenheid, over belastingverlaging en nog zo wat. Het beroerde met cijfertjes is altijd dat er in de praktijk zo weinig van blijkt te kloppen. In Reznik bijvoorbeeld hebben ze er geen boodschap aan, ze zijn er niet minder werkloos om. En hoe kleed je dan een artikel aan. Is de strekking: het gaat fantastisch met Kosovo sinds de uitroeping van de onafhankelijkheid een jaar geleden, zeg maar de Shala-variant, of is de strekking: er is geen bal veranderd. Ik heb toch het idee dat de werkelijkheid van Reznik dichterbij de echte werkelijkheid ligt en dus heb ik dat maar opgeschreven.

dood

Een minder vrolijke bijeenkomst vandaag in Priština. De tegendraadse organisatie Vetëvendosje (Zelfbeschikking) organiseerde een bijeenkomst ter nagedachtenis van Mon Balaj en Arben Xheladini, twee jonge Albanezen die precies twee jaar geleden om het leven kwamen bij een protestbijeenkomst. Ik was erbij. Vetëvendosje had een demonstratie georganiseerd tegen onderhandelingen over de toekomst van Kosovo. De organisatie was (en is) tegen elke vorm van onderhandelingen met Servië en was (en is) ook tegen het plan van de Fin Ahtisaari, die een soort van onafhankelijkheid van Kosovo onder toezicht had voorgesteld (waar nu in feite sprake van is).

Het was een heftige bijeenkomst. De demonstranten probeerden door te dringen tot de gebouwen van de (toen nog) voorlopige regering van Kosovo, de internationale politiemacht probeerde dat te voorkomen, eerst vriendelijk, toen met traangas (heel veel) en wapenstok, toen met rubberkogels (heel veel) en naar verluidt nog later met echte kogels. Arben en Mon hebben dat niet overleefd.

Je zou kunnen zeggen: dan hadden ze er maar niet bij moeten zijn of weg moeten gaan toen het uit de hand liep, maar ik vind dat twee jonge levens niet op zo'n manier ten einde hadden moeten komen, ook al deel ik hun opvattingen niet.